evr-Architecten
Quantum Building: nieuwe landmark in Gent
Gent is in volle beweging. Overal in de stad worden locaties onder handen genomen en ontwikkelen zich nieuwe woongebieden, voorzien van groene en open ruimten, recreatiemogelijkheden, werkgelegenheid, lokale handel en publieke voorzieningen. Ook het gebied rond de Dampoort zal de komende jaren grondig transformeren door de stedelijke ontwikkeling van de Oude Dokken. Het eerste en meteen meest opmerkelijke in een lange reeks private bouwprojecten zwaaide in 2016 de deuren open: op het Octrooiplein recht tegenover het station zorgt Quantum Building met zijn trapsgewijze voorgevel voor een bijzonder kijkspel.
Het majestueuze gebouw van evr-Architecten is een baken van intelligente architectuur en heet nu al een typevoorbeeld van het kantoorgebouw voor de toekomst
-BDM
Strategische locatie aan Dampoort
Quantum Building is een heel vooruitstrevend en duurzaam kantoorgebouw. Op initiatief van sogent en projectontwikkelaar Alides kadert het project in een groot Masterplan dat de drie oudste dokken van Gent ten oosten van het historische stadscentrum moet doen heropleven. Bestemming is het Octrooiplein, op de plaats waar zich vroeger enkele oude kantoren en woningen bevonden aan een troosteloos parkje. “Samen met nog verschillende andere stedelijke ontwikkelingen in de buurt moeten de Oude Dokken een nieuwe duurzame stadswijk worden aan het water,” geeft Luc Reuse van evr- Architecten aan. “Quantum Building vormde het startschot van dit reusachtig project en vervult een scharnierfunctie tussen het station Dampoort en de Oude Dokken enerzijds, en de binnenstad en de negentiende-eeuwse gordel anderzijds. Met de ligging aan het Octrooiplein is heel bewust gekozen voor een multimodaal knooppunt waar verschillende transportmogelijkheden samenkomen en gecombineerd kunnen worden.” Bus en trein bevinden zich op wandelafstand van het gebouw. Belangrijke verkeersaders zoals de E40 en E17 liggen op maar een paar minuten rijden. Bovendien kreeg met het optrekken van Quantum Building ook het Octrooiplein een toegevoegde betekenis. Op termijn wordt het een plaats waarlangs voetgangers en fietsers vlot de opnieuw aangelegde oevers van het Achterdok kunnen bereiken.
Baken van licht door H-vormige figuur
Quantum Building telt zes verdiepingen met flexibele kantoorplateaus. Daarnaast is er een dubbele ondergrondse garage met plaats voor 61 wagens, een archief en technische ruimtes. Op het gelijkvloers is er plaats voor publieke en commerciële functies. Bovendien bevinden zich daar 115 fietsstallingen. “Een bewuste keuze,” aldus Luc Reuse. “Het uitgangspunt van Quantum Building was de ontwikkeling van een duurzaam gebouw. Door de fietsstallingen voldoende ruim en onmiddellijk bereikbaar te maken, willen we het gebruik van de fiets aanmoedigen. De 61 parkeerplaatsen zijn dan weer een eerder beperkt aantal, met als doel mensen te stimuleren om het openbaar vervoer te nemen dat amper enkele stappen van het gebouw verwijderd is.”
Het meest opvallende element in het ontwerp van Quantum Building is zonder twijfel de overhangende voorgevel die trapsgewijs is opgebouwd. Op het niveau van de straat springt het gebouw naar binnen. Op die manier ontstaat er ruimte voor het nieuwe Octrooiplein. “Het ontwerp moest aan veel complexe randvoorwaarden voldoen. De terugwijkende rooilijn zorgt ervoor dat het Octrooiplein, dat voorheen niet veel meer was dan een smal straatje, een pak groter wordt. De ruimte die daardoor verloren gaat op het gelijkvloers van het gebouw hebben we gecompenseerd door elke etage trapsgewijs dieper te maken. Pas op de hoogste verdieping krijg je opnieuw een rechthoekige figuur.”
De waaiergevel aan de zuidzijde bestaat integraal uit glas en beschikt ter hoogte van de kantoren over houten lamellen. De rest van de schil is bekleed met vlakke gevelpannen die variëren van antraciet naar rood en zorgen voor aansluiting bij de architectuur van het stedelijke bouwblok. Achteraan het gebouw is de gevel vergroend zodat ook de aanpalende woningen genieten van een aantrekkelijk uitzicht. Opmerkelijk is de vorm van Quantum Building vanuit de lucht. Er werd geopteerd voor een H-vormige figuur die de kopgevel aan de zuidkant minder massief maakt en zorgt voor een optimale inval van licht. “Binnen in het gebouw ontstaat er zo een groot atrium dat wordt geactiveerd dankzij twee koppelvolumes op de tweede en vijfde verdieping,” verduidelijkt Reuse. “Door de H-vormige planconfiguratie zitten alle gebruikers van het gebouw zogezegd op de ‘eerste rij’. Niet alleen kan iedereen maximaal genieten van licht en lucht, in het gebouw ontstaat een heel gevarieerd licht- en schaduwspel met tal van verrassende uitzichten.”
BREEAM Excellent-certificaat dankzij uitmuntende duurzaamheidsscore
evr-Architeccten staat bekend om zijn duurzame en ecologische bouwprojecten. Het bureau benadert duurzaamheid van- uit een brede visie: “Inplanting, mobiliteit, energie en watergebruik, verantwoord materiaalgebruik, fauna en flora, flexibiliteit en toegankelijkheid. Het zijn allemaal factoren die bijdragen aan de levensduur en kwaliteit van een gebouw,” legt Luc Reuse uit. “Duurzaamheid in de architectuur is voor ons een bron van inspiratie en zingeving. Binnen ons bureau hebben wij een researchafdeling die proactief op zoek gaat naar methoden om duurzaamheid te implementeren in projecten. We liggen ook mee aan de basis van verschillende duurzaamheidsmeters die overal in Vlaanderen gebruikt worden.”
Ook in de ontwikkeling van Quantum Building werden de aanwezige kennis en expertise ten volle aangewend. Het project behaalde een ‘BREEAM Excellent’-certificaat, een toonaangevende internationale duurzaamheidsstandaard gebaseerd op een tiental parameters. “Al ten tijde van het schets- ontwerp bereikten we die standaard, wat overigens niet betekent dat je het certificaat dan al op zak hebt. Je moet je ambitie ook in de uitvoering waarmaken. Daar zijn we in grote mate in geslaagd en ook bijzonder trots op. We hebben op verschillende thema’s ingegrepen om een integrale duurzaamheid waar te maken. Dat ging soms heel ver. Niet alleen geniet het gebouw vandaag van hoge prestaties op het vlak van energie, akoestiek en luchtzuiverheid, ook tijdens de werf zelf heeft een gestructureerd afvalbeleid een aanzienlijke bijdrage geleverd.”
Een optimaal geïsoleerd houten gevelpakket, opgetrokken rond een betonskelet, en het gebruik van buitenzonnewering, gecombineerd met klimaatplafonds, een BEO-veld en zonnepanelen tonen aan dat Quantum Building klaar is voor de toekomst. “Door gebruik te maken van geothermie en zonne-energie staat het gebouw grotendeels in voor zijn eigen energievoorziening. Bovendien spelen het klimaat-regulerend gevelconcept en het atrium mee in het energieverhaal. Ook zij dragen bij aan een aangename werkomgeving op de juiste temperatuur.”
Tekst: Bart De Maesschalck
Foto’s: Stijn Bollaert
evr-Architecten
Goudenleeuwplein 1 – 9000 Gent
t. 09 228 57 52
secretariaat@evr-architecten.be – www.evr-architecten.be